Σε αυτή, την τελευταία, συνεδρίαση της Επιτροπής μας, στη δεύτερη ανάγνωση του νομοσχεδίου, θέλω να σταθώ σε κάποια κρίσιμα σημεία.
Για το άρθρο 8, για την έγκριση των προϋπολογισμών των δημοτικών ιδρυμάτων και των δημοτικών κοινωφελών επιχειρήσεων πάλι από το Δημοτικό Συμβούλιο – και όχι από την Οικονομική Επιτροπή : Εδώ έχουμε άλλη μία παλινωδία της επιτελικής νομοθέτησης.
Επανατροποποιείτε το καθεστώς όπου λίγο πριν εσείς οι ίδιοι είχατε τροποποιήσει. Το κακό είναι ότι μπαίνετε, και εσείς σαν Υπουργός αλλά και οι εισηγητές των κυβερνητικών νομοσχεδίων, στη διαδικασία να επιχειρηματολογείτε ενώπιον της Βουλής, κάθε τόσο, για τα αντίθετα…
Θα περιμένουμε με ενδιαφέρον την επιχειρηματολογία σας για αυτήν όλη την επικίνδυνη, ιδιοτελή και επεμβατική νομοθετική ‘κοπτορραπτική’, ιδίως για το σύστημα διακυβέρνησης των ΟΤΑ – και πάντα με το προσχηματικό εφεύρημα της δήθεν ‘κυβερνησιμότητας’ : Πως μπορεί αυτή να αποτελεί, με οποιονδήποτε τρόπο, καλή νομοθέτηση…
Για το άρθρο 11, πέρα από αυτά που είπαμε για τις απαράδεκτες συνεδριάσεις ‘κεκλεισμένων των θυρών’ :
Όλοι είχαμε προβλέψει ότι πολλές από τις έκτακτες πρακτικές της πανδημίας θα επιβιώσουν και θα ακολουθηθούν και μετά από αυτήν.
Η συνεδρίαση των αυτοδιοικητικών συλλογικών οργάνων με τηλεδιάσκεψη, φαίνεται σαν μια ευκολία. Οπωσδήποτε, όμως, αφαιρεί τη ζώσα διαδικασία. Η φυσική παρουσία είναι παράγοντας αμεσότητας. Αποτελεί μία αναγκαία δοκιμασία για την αυθεντικότητα της εκπροσώπησης αλλά και της έκφρασης γνώμης. Γι’ αυτό και είμαστε επιφυλακτικοί απέναντι σε αυτή τη ρύθμιση.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η δυνατότητα της τηλεδιάσκεψης θα έπρεπε εξ ορισμού να αποκλείει τη μέθοδο των ‘διά περιφοράς’ δήθεν συνεδριάσεων, που πρέπει, πλέον, να αποκλεισθεί – με ρητή διάταξη.
Στο άρθρο 45 : . Ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργαζομένων Ανεξάρτητων Αρχών αναφερόμενος στις διατάξεις σας για τις προσλήψεις στις ανεξάρτητες αρχές τόνισε ότι η παράκαμψη του ΑΣΕΠ είναι προβληματική για την ακεραιότητα και διαφάνεια του καθεστώτος των προσλήψεων.
Είναι περιττό να πούμε ότι ακολουθείτε, και εδώ, την πεπατημένη σας – και όχι την οδό της Αρετής : Με την προσχηματική επίκληση της επιτάχυνσης, θεσμοθετείτε την εξαίρεση σε βάρος της κανονικότητας.
Κατά τη γνώμη μας, δεν πρέπει να θεσμοθετείται οποιαδήποτε δήθεν επιτάχυνση με τεχνάσματα παράκαμψης του θεσμού του ΑΣΕΠ.
Γνωρίζετε, άλλωστε, ότι υπάρχει νομοκανονιστικό πλαίσιο για διαδικασίες στο πλαίσιο του ΑΣΕΠ, που μπορούν να προσφέρουν επιτάχυνση των προσλήψεων διασφαλίζοντας και την αξιοκρατία.
Για τα άρθρα 46-47 : Ένα σοβαρό πρόβλημα των Ανεξάρτητων Αρχών, μέσα στην όλη προβληματική υπόσταση και λειτουργία τους, είναι η σε απαράδεκτο βαθμό υποστελέχωσή τους – μία πρόσθετη πτυχή του συνολικότερου προβλήματος αυτού στο Ελληνικό Δημόσιο, παρά τα όσα προβάλλει συστηματικά η νεοφιλελεύθερη προπαγάνδα.
Οι μνημονιακές πολιτικές – που με τόσο ζήλο υπηρετήσατε όλα τα κόμματα εξουσίας – οδήγησαν στην ακραία κατάσταση που βιώνει σήμερα η Ελλάδα. Πολλοί έχουν αφήσει το δικό τους ολέθριο αποτύπωμα σε αυτή τη διαδικασία, με πρώτο τον σημερινό Πρωθυπουργό.
Το δεδομένο αυτό πρόβλημα επιδεινώνεται σταθερά από τις διαρροές προσωπικού των Αρχών, ιδίως κατά το τελευταίο διάστημα. Μας τα είπε, εξάλλου, και ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργαζομένων Ανεξάρτητων Αρχών στην ακρόαση των φορέων.
Θα αποφύγω, σήμερα, να μιλήσω για τον τρόπο Διοίκησης και λειτουργίας των Αρχών. Δεν είναι η ώρα, προφανώς, να μιλήσουμε π.χ. για το Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο…
Αναρωτιόμαστε αν έχουμε δικαίωμα να ελπίζουμε στο μέλλον, αφού η τετραετία σας πέρασε εντελώς άπρακτη για αυτά τα προβλήματα – αν όχι και σκληρά οπισθοδρομική, όπως π.χ. στην περίπτωση της ΑΔΑΕ.
Πάντως, ξέρετε και εσείς – φαντάζομαι – πως το σύστημα κινητικότητας είναι διάτρητο , με όλες αυτές τις μετατάξεις και αποσπάσεις κατά παρέκκλιση. Κάποια στιγμή πρέπει να μπει ένα φρένο σε αυτή την εντελώς ανορθολογική διαχείριση…
Η υπουργική σας πείρα φαντάζομαι θα δέχεται το προφανές : Ότι η κινητικότητα θα έπρεπε να λειτουργεί με την προϋπόθεση της σύμφωνης γνώμης της υπηρεσίας προέλευσης.
Είπα ‘η υπουργική σας πείρα’, γιατί η πολιτική σας πείρα μάλλον θα ήθελε πάντα την εργαλειοποίηση της κινητικότητας, προς όφελος των πελατειακών σχέσεων και της λαφυραγώγησης του κράτους από το κυβερνών κόμμα.
Ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργαζομένων Ανεξάρτητων Αρχών αναφέρθηκε και στους καθηλωμένους μισθούς.
Μέσα σε αυτή τη γενική κατάσταση της ελλιπούς στελέχωσης, εφευρίσκετε και εφαρμόζετε συστήματα κινήτρων και ανταμοιβής τα οποία δημιουργούν ακόμα περισσότερα προβλήματα.
Το συνηθισμένο αποτέλεσμα είναι η δημιουργία δύο τάξεων και οι διακρίσεις μέσα στην κάθε υπηρεσία. Οι μεν απολαμβάνουν τα προνόμια των ανταμοιβών και οι άλλοι προσπαθούν να μπουν στην τάξη των προνομιούχων.
Ένα σύστημα, δηλαδή, που δίνει πρόσθετες δυνατότητες διακρίσεων, πιέσεων ή ακόμα και εκβιασμών, στον κάθε προϊστάμενο και στην όλη ιεραρχία, μέχρι την πολιτική ηγεσία του κάθε υπουργείου.
Το δέλεαρ των λεγόμενων κινήτρων μετατρέπει, πράγματι, τις υπηρεσίες σε μια “αρένα” ανεξέλεγκτου ανταγωνισμού ανάμεσα στους υπαλλήλους. Συγκρούονται μεταξύ τους για ένα πενιχρό επίδομα επιδιώκοντας παράλληλα την εύνοια των προϊσταμένων, που κατανέμουν το επίδομα “κατά βούληση”. Άλλη μία δοκιμασμένη συνταγή του πελατειακού συστήματος (!)
Αυτό είναι το πρότυπό σας :
Μια δημόσια Διοίκηση που δεν θέλει δημόσιους λειτουργούς αλλά πραιτωριανούς, που θα διαγκωνίζονται για τα προνόμια και για την εύνοια των ανωτέρων. ( Εκτός από τους ήδη δεδομένους και τους μετακλητούς, που δεν μετέχουν σε αυτόν τον ανταγωνισμό ).
Έτσι αποκτά σημαντικό πολιτικό ρόλο και η καθήλωση των μισθών, που εξωθεί τους υπαλλήλους στο κυνήγι των ανταμοιβών. Αυτός είναι και ο λόγος που το σύστημά σας δεν θα επιτρέψει ποτέ να υπάρξει ένα πραγματικά ενιαίο μισθολόγιο.
Το άρθρο 47 αναφέρεται σε επίτευξη στόχων και σε μετρήσιμους δείκτες. Με τη στοχοθεσία υπάρχει ένα μόνιμο πρόβλημα στο Δημόσιο : η υπερεκτίμηση των ποσοτικών στόχων, που σχετίζεται και με ότι παραγνωρίζονται τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του παρεχόμενου έργου.
Μιλάμε για ένα έργο ελέγχου νομιμότητας και σκοπιμότητας, προστασίας του δημοσίου συμφέροντος, αλλά και του διοικούμενου, με βάση – υποτίθεται – την τήρηση των αρχών της αναλογικότητας, της ισότητας και αμεροληψίας, της χρηστής / εύρυθμης διοίκησης και της διαφάνειας της διοικητικής δράσης.
Στην πραγματικότητα, αυτό το έργο, από τη φύση του, δεν μπορεί -κατά κανόνα- να συνδεθεί με ποσοτικούς στόχους. Εξάλλου, συνήθως, η ποιοτική διαφορά μεταξύ των υποθέσεων δεν δίνει έδαφος για αξιόπιστες αντικειμενικές συγκρίσεις για την απόδοση των υπαλλήλων.
Οι προϊστάμενοι πάντα ασκούν τη διακριτική ευχέρεια επιλογής για τις χρεώσεις μεταξύ των υφισταμένων τους, με βάση – κανονικά – τις διαφορετικές γνώσεις και ικανότητες καθενός και με κριτήριο την εύρυθμη λειτουργία της υπηρεσίας χρεώνουν τις διαφορετικές υποθέσεις.
Σήμερα, στην καλύτερη περίπτωση, οι στόχοι διαμορφώνονται με κριτήριο το τί μπορούμε να δείξουμε ως επιτευχθέντα στόχο και όχι το τί όντως πραγματοποιήθηκε.
Εξάλλου, η στοχοθεσία προϋποθέτει και επικαιροποιημένους Οργανισμούς, με βάση τις πραγματικές ροές εργασίας και με σαφή διάκριση των αρμοδιοτήτων. Αυτό είναι ένα άλλο μεγάλο κενό στην εφαρμοσμένη πολιτική των κυβερνήσεων – και της δικής σας βέβαια…
Οι οργανισμοί θα πρέπει να αποτυπώνουν τις πραγματικά αναγκαίες, ανά κλάδο, θέσεις προσωπικού σε κάθε μονάδα. Και αντίστοιχα να καταστρώνεται το αντίστοιχο προσοντολόγιο και καθηκοντολόγιο.
Με βάση αυτά και μόνο μπορεί να υπάρχει αξιόπιστη στοχοθεσία, για να ακολουθήσει και η αντίστοιχη πραγματική αξιολόγηση.
Όλα τα άλλα είναι λόγια προς λαϊκή κατανάλωση και για την εξυπηρέτηση άλλων σκοπιμοτήτων.
Κλείνοντας, μια και είναι η τελευταία συνεδρίαση της Επιτροπής μας σε αυτή την κοινοβουλευτική περίοδο, θα ήθελα να επαναφέρω κάποια – ειδικά αλλά νομίζω σημαντικά – ερωτήματα, για τα οποία δεν έλαβα ποτέ απάντηση. Μπορείτε να το θεωρήσετε σαν μια τελευταία, απεγνωσμένη προσπάθεια, κ. Υπουργέ.
Το ένα θέμα είναι η εξασφάλιση συνθηκών υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους εργασίας του προσωπικού του δημόσιου τομέα. Ο Υπαλληλικός Κώδικας (άρθρο 44 ν. 3528/2007) τα προβλέπει, σαν δικαίωμα του προσωπικού και απαίτηση του νόμου. Και όμως : 16 χρόνια μετά , οι κυβερνήσεις δεν έχουν προχωρήσει στην προβλεπόμενη σύσταση οργανικής μονάδας στο Υπουργείο σας, αρμόδιας για την εποπτεία και τήρηση των όρων υγιεινής και ασφάλειας των χώρων εργασίας.
Είχα πει ότι πρόκειται για θέμα που αποτελεί πραγματικά ‘πεδίο δόξης λαμπρό’ για τον Υπουργό που θα το αντιμετωπίσει, δείχνοντας και τον στοιχειώδη σεβασμό προς το ανθρώπινο δυναμικό του δημοσίου τομέα.
Υπάρχει και το θέμα αυτού του περίφημου κτιρίου του Υπουργείου, στη Βασιλίσσης Σοφίας. Εδώ είναι σαν να ακολουθείται ένα διαχρονικό σχέδιο των κυβερνήσεων (ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ) για την απαξίωση των υπηρεσιών του. Δημιουργείται μεθοδικά μία μαύρη τρύπα του σύγχρονου κράτους των μετακλητών του πρωθυπουργοκεντρισμού. Αυτή θα καταπιεί την υποδομή αυτού του εμβληματικού κτιρίου. Οι εφημερίδες το λένε “φιλέτο”.
Διορθώστε με, αν κάνω λάθος : Αυτό ανήκε στο ελληνικό δημόσιο, αλλά σήμερα πληρώνετε ένα πολύ υψηλό ενοίκιο σε ολλανδική εταιρεία – εάν δεν απατώμαι.
Αυτά τα ζητήματα είναι χαρακτηριστικά, γιατί αποτυπώνουν μία κρίσιμη αλήθεια :
Όποτε η αντιμετώπιση δεν είναι “ερανιστική”, όποτε έχουμε προγραμματικά νομοσχέδια – νομοσχέδια με Αρχή , για να μπορούμε να ψηφίσουμε και επί της Αρχής – τότε αυτά βασίζονται σε προγράμματα που έχουν εκπονήσει άλλοι. Ούτε η Δημόσια Διοίκηση ούτε η πολιτική ηγεσία.
Η πραγματικότητα είναι γνωστή : εδώ και δεκαετίες, τα αντίστοιχα κομματικά και κυβερνητικά προγράμματα εκπονούνται από δικηγορικά γραφεία και εταιρείες συμβούλων. Και αυτά μοιράζουν δουλειές και εκατομμύρια. Στη δημόσια διοίκηση, μοιράζονται κυρίως στο νέο πεδίο της περίφημης ‘Ψηφιακής Διακυβέρνησης’ !
Η Διαδικασία που ακολουθείτε έχει όνομα που δεν τολμήσατε ποτέ να αναφέρετε. Όπως δεν απαντήσατε ποτέ για το κόστος που έχει βαρύνει το Δημόσιο για όλες αυτές τις ‘διαδικασίες’. Αν και σας ρωτήσαμε και σας προκαλέσαμε επανειλημμένα...
Σας ευχαριστώ!
Επιτροπή Δημ. Διοίκησης κλπ. – Δευτέρα 10.04.2023 – αιθ. 223
Β΄ανάγνωση
νσ Υπ. Εσωτερικών «Ρυθμίσεις σχετικά με τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης α΄ και β΄ βαθμού - Διατάξεις για την ευζωία των ζώων συντροφιάς – Διατάξεις για το ανθρώπινο δυναμικό του δημοσίου τομέα – Λοιπές ρυθμίσεις του Υπουργείου Εσωτερικών και άλλες επείγουσες διατάξεις».
